Online aandacht voor zingeving en levensvragen: een profetisch alternatief?

Wim Smeets

Wim Smeets, Dienst Geestelijke Verzorging en Pastoraat Radboudumc en transmuraal netwerk ZINNET. Tevens lid van de Raad van Toezicht van het Stadsklooster.

Net als zoveel gemeenschappen sloten we in het voorjaar de deuren van onze oecumenische vieringen en bezinningsbijeenkomsten in het Radboudumc. Maandenlang stond alles in het teken van afstand houden en samenkomsten vermijden om de verspreiding van het Corona-virus tegen te gaan. Regelmatig kregen wij de vraag: zouden jullie niet online diensten aanbieden? Daar hebben we over nagedacht, maar uiteindelijk besloten om het niet te doen. Een dergelijk aanbod vonden we wel degelijk zinvol – nog altijd trouwens. Maar de vraag is: moeten wij dat doen?

Van verschillende zijden kreeg ik berichten over de mooie vieringen die vanuit het Stadsklooster op zondag online werden aangeboden. Zoveel zorg daaraan besteed, zulk een aansprekende inhoud! Complimenten voor al het werk dat daarvoor geleverd werd en wordt! Want juist in een crisisperiode worden mensen uitgedaagd om hun zingeving aan het leven te herijken. Wat gebeurt er toch met de wereld? Wat betekent het voor mij en ons om in vrijheid beperkt te worden? Hoe komen verhalen over ziekte en dood dichtbij en veraf bij mij binnen? Hoe houd ik me staande? Wat als één van mijn dierbaren of ikzelf besmet zou raken?

Op deze vragen zijn geen algemene antwoorden te verzinnen. Dat moet elk van ons voor zichzelf uitmaken. Het nodigt met andere woorden uit tot stilstaan bij je leven, bij wat van waarde is. Daarom is het zo zinvol dat vanuit levensbeschouwelijke gemeenschappen een aanbod ontwikkeld wordt dat kan ondersteunen bij deze zelfbezinning. In de bijbel, de koran of andere oude wijsheids-geschriften staat niets over Corona. Ik bedoel: directe antwoorden vind je er niet. Maar er staan wel allerlei dingen in over natuurrampen, over kwaad dat mensen treft. Vroeger dacht men dat deze dingen rechtstreeks door God naar mensen werd gezonden: om ze te straffen, om ze een les te leren. Er zijn nog altijd veel mensen die dat op die manier zo bekijken. Zelf geloof ik daar niet in. De joodse geleerde Harold Kushner heeft volgens mij deze opvatting – onder joden, christenen en moslims, maar ook bij andersgelovigen – voorgoed ontkracht in zijn boek ‘Als het kwaad goede mensen treft’. Ik kan niet geloven in een God die mensen een lesje wil leren door middel van een pandemie… Maar hoe bekijk je het dan wel?

Moeilijk in deze Corona-crisis is dat veel mensen op zichzelf en vaak in eenzaamheid teruggeworpen worden. Voor hen is het van levensbelang dat we via telefoon, videobellen of anderszins online contact zoeken en houden. Daarom is het werk van het Stadsklooster – net als dat van vele gelijkaardige organisaties – zo belangrijk! Een goed gesprek en inspirerende verhalen bieden een alternatief tegen isolatie en pessimisme. Daarom kan je het ook profetisch noemen, dat wil zeggen: een boodschap van hoop. Het Stadsklooster maakt gemeenschapsvorming online mogelijk. Zoals ik aan het begin zei: dat hoeven we dus niet over te doen. Maar wat dan wel? In onze Dienst en binnen ZINNET, het transmuraal netwerk voor zingeving en levensvragen in de regio, zijn we begonnen met een podcast, De Krachtbron (te vinden via Anchor.fm of op Youtube). Daarin laten we mensen aan het woord over hun leven in deze moeilijke tijd, hoe zij zin vinden. Misschien nodigt dit ook u uit om uw verhaal te delen? Want dat is denk ik het profetische: te midden van de bulk aan informatie over het virus en de risico’s voor de lichamelijke gezondheid, moeten we ons ook blijven richten op wat er wezenlijk toe doet voor ons leven. En daarin blijft het delen van zingevingsverhalen van levensbelang!