Viering zondag 15 augustus: Dragers van een nieuwe wereld
Eerste lezing: Lucas 1, 39-56
Evangelie: Openbaring 11, 19-12, 6
Overweging
Misschien vinden we Maria een beetje ouderwets, maar zij is juist de draagster van een nieuwe wereld. We hebben Maria in een zoetsappig hokje gestopt waar zij ons zogenaamde vrouwelijke eigenschappen moet voorspiegelen zoals bedeesdheid, dienstbaarheid en braafheid – maar als zij daadwerkelijk zo bedeesd, dienstbaar en braaf zou zijn geweest dan was er van God niets terecht gekomen. Misschien zaten we dan niet eens hier om ons met elkaar te bezinnen op hoe een nieuwe wereld in Gods zin gestalte kan
krijgen.
Een wereld namelijk zoals Maria die zelf verkondigt: een wereld zonder baas en bovenbaas. We hebben haar visioen net samen uitgesproken: wie zich verheven wanen worden uiteen gedreven, heersers vallen van hun troon. Maar wie gering zijn krijgen aanzien, wie honger heeft wordt overladen met gaven en de rijken blijven met lege handen achter.
Wat het IPCC-rapport voor het klimaat is, dat is haar magnificat voor onze wereld. Het moet heel anders en het kan ook heel anders. Er komt een nieuwe wereld waar wij met z’n allen in vrede en geluk kunnen leven.
Onze eerste lezing uit Openbaringen geeft al helemaal geen aanleiding om van Maria een inschikkelijk en braaf meisje te maken. Hier is zij de kosmische oermoeder van het heelal. ‘Bekleed met de zon, met de maan onder haar voeten en een krans van twaalf sterren op haar hoofd’. De hele kosmos, zon, maan en sterren, met daarin de kleine aardbol van onze wereld als lichaam van Maria.
– Hoe zou onze wereld eruitzien als we onszelf zagen niet als heerser, maar als onderdeel van één lichaam van alles wat er bestaat. Als we ons niet boven de ander en boven de materie zouden stellen, maar als we ons verbonden wisten met elkaar en met de aarde? Paus Franciscus heeft dat in zijn encycliek Laudato si indringend onder woorden gebracht. –
Maar het beeld is nog niet af. Nu verschijnt het kwaad ten tonele. Een vuurrode draak met zeven koppen en op elke kop een kroon. Inderdaad hoe vaak moeten we toegeven dat het kwaad regeert. En hoe vaak denk je niet dat je het kwaad en tegenslag hebt overwonnen, maar dan steekt het toch weer de kop op en blijkt het inderdaad zeven koppen te hebben.. Dan val je terug in oude patronen, waarvan je dacht dat je die achter je had gelaten. Dan hebben jullie een ruzie uitgepraat, maar dan lukt het je toch niet om weer te vertrouwen. Dan steekt je ziekte toch weer de kop op. Dan raak je toch weer verstrikt in spookbeelden uit het verleden.
Maar tegenover die draak met zijn zeven koppen, tegen alle krachten van het kwaad in, baart Maria de nieuwe wereld. In het beeld hier ziet u het uitgebeeld. Maria met het kind, de zon om haar heen, een krans van sterren op haar hoofd. Onder haar voeten de maansikkel en de draak die zij met haar voeten in bedwang houdt. De oermoeder, de belichaming, de draagster van de nieuwe wereld.
We vieren vandaag Maria hemelvaart, en in beelden en schilderijen zien we vaak dat Maria dan plaatsneemt naast de vader, de zoon en de heilige geest. Maar als we ooit in de hemel komen zou het ons
dan wel zo verbazen als we daar alleen Maria zouden aantreffen? We doen de Mariaverering vaak af als volksdevotie, maar ‘wie gering is geeft hij aanzien’, zegt Maria. Zou het dan niet kunnen dat het volk het misschien toch bij het rechte eind heeft?
Maar hoe dan ook, Maria brengt ons een nieuwe wereld, zij is de draagster van de nieuwe wereld. ‘Alle geslachten zullen mij voortaan gelukkig prijzen’, zegt zij zelf, en inderdaad we moeten ons in onze handjes knijpen dat Maria ons en de hele wereld op een nieuw spoor zet. En meer nog, we kunnen onszélf gelukkig prijzen, want als vrouw van vlees en bloed maakt zij ook ons, mensen van vlees en bloed, tot dragers van de nieuwe wereld.
In het mythologische beeld van Maria als oermoeder en als lichaam van het heelal zijn we al onderdeel van Maria. En in haar magnificat zijn het de geringen die het verschil maken. Mogen we dragers zijn van een nieuwe wereld.
Ekkehard Muth, 15 augustus 2021
