Alleen of samen?

Eerste lezing:Marcus 6, 30-34
Evangelie: Jeremia 23, 1-6

Overweging

Jezus voelde medelijden met de mensen omdat zij leken als schapen zonder herder. En Jeremia trekt van leer omdat de herders false herders waren die hun schapen lieten verdwalen en ze vervolgens niet eens gingen zoeken…

Jezus en zijn leerlingen willen zich eigenlijk even terugtrekken. Even met de boot over het water, weg van al die drukte naar een rustige plek. Maar de mensen merken hun vetrek op en zij volgen hen, letterlijk via een ommelandse reis. En nog voor dat de boot aankomt zijn ze er al. – Wat zoeken de mensen?

Op onze prachtige foto trekken de schapen door een lommerrijke aangeharkte woonwijk. Op de schoongeveegde stoep laten ze hun keutels achter en rechts in beeld wordt de keurig gemillimeterde heg te grazen genomen. Ze hebben lak aan die keurige aangeharkte welvaart, zij zoeken iets anders. En de herder lijkt ze ook naar heel andere weidegronden te gaan brengen.

Waar zijn de mensen in ons evangelie naar op zoek? Waar zijn de schapen naar op zoek? Waar ben jij naar op zoek?

Onze coronacrisis die alsmaar verder sleept maakt dat al bijna anderhalf jaar lang duidelijk. Zoek je naar ‘what’s in for me?’, dus naar je eigen voordeel, je eigen genot, je eigen lommerrijke tuin met een keurige heg eromheen? Of zoek je naar ‘wat is het beste voor ons samen?’ Dus naar ‘wat kan ik bijdragen zodat we samen een goed leven kunnen hebben?’ – Naar mate de crisis langer duurt wordt het steeds duidelijker: we zullen pas weer een leven hebben wanneer we niet meer vragen: ‘wat is het beste voor mij?’, maar: ‘wat is het beste voor ons samen?’ ‘What’s in for me’ zullen we moeten vervangen door ‘what’s in for us’.

Van de week werd op het nieuws een jonge studente geïnterviewd die op een festival corona had opgelopen en nu met haar hele studentenhuis in thuisquarantaine zit. Balen natuurlijk. Maar toen zei ze: maar ja, toch wel leuk dat ik even een lekker feestje heb gehad. Die verslaggever vroeg natuurlijk: vind je dat echt, ook al heb je nu corona en heb je statistisch gezien waarschijnlijk nog drie andere mensen aangestoken en reizen de besmettingscijfers weer de pan uit? – Mm, ja. – Wat is het beste voor mij? of wat is het beste voor ons samen?

Jeremia pakt de herder hard aan. ‘Wee de herders die de schapen van mijn weiden in het verderf stoten en laten verdwalen!’ Misschien zou je het kunnen vertalen met: Wee de herders die alleen vragen: wat is het beste voor mij. En wee de herders die hun schapen niets anders te bieden hebben dan snelle bevrediging van de vraag ‘what’s in for me?’

Onze herders in Den Haag zijn in die valkuil getrapt. De druk uit de samenleving, de vraag om mij niet meer langer te onthouden wat het beste voor mij is, was zo groot dat zij gezwicht zijn. En nu, twee weken later krijgen ze er van dezelfde mensen van langs dat zij toen maar beter voet bij stuk hadden moeten houden. Er moesten excuses aangeboden worden voor het feit dat zij gedaan hebben wat wij zelf wilden. Wij wilden graag dat zij toegeven aan ‘what’s in for me’, en nu worden zij afgerekend omdat zij niet gekeken hebben naar ‘what’s in for us’.

Het lijkt wel alsof Jeremia het over ons heeft. Wee de herders die de schapen laten verdwalen. De schapen zullen er heel even blij mee zijn dat ze hun eigen weg mogen gaan. Heel even naar een feestje, heel even naar het EK voetbal, heel even met de Corendon’s voor geen geld naar een Grieks eiland. Maar, herders, dan moet je ze ook weer gaan zoeken en ze terug brengen bij de anderen, want alleen samen zullen we leven. – Hoe actueel wil je het hebben.

Gaat het om ‘wat is het beste voor mij?’ of gaat het om ‘wat is het beste voor ons samen?’ De mensen in ons evangelie voelden blijkbaar aan dat de herder die in een boot het meer oversteekt hun meer te bieden heeft dan alleen ‘what’s in for me’. Opeens merkten ze dat het eigen aangeharkte tuintje met het gemillimeterde heggetje eromheen niet het antwoord kan zijn. En, zo staat hier, ‘uit alle steden haastten de mensen zich over land naar die plaats en kwamen er nog eerder aan dan Jezus en de apostelen.’

Waar ben jij naar op zoek? Waar ben ik naar op zoek? Welke grazige wieden liggen achter de bocht op de schapen en hun herder te wachten?

Komende zondag lezen we het vervolg, maar ik verklap het nu maar alvast. De leerlingen blijken vijf broden en twee vissen bij zich te hebben. Als je vraagt ‘what’s in for me’ dan is dat amper genoeg voor henzelf. Maar de mensen zijn uit hun eigen ego-tuintjes gekomen en vragen ‘what’s in for us’. En nog diezelfde avond zullen zij meemaken dat je met 5000 man aan die vijf broden en twee vissen ruimschoots genoeg hebt.

Ekkehard Muth, 18 juli 2021