Overweging Witte Donderdag 2023
‘Staande voor de heetste vuren’, zo hebben we gezongen. En vanavond staat Jezus voor het heetste vuur, en ook de leerlingen staan voor het heetste vuur. Wanneer Petrus zich wil warmen bij een vuur zal hij Jezus drie keer verloochenen. En deze avond herinnert ook ons aan onze heetste vuren waar we voor gestaan hebben en waar we nog voor zullen staan. – Vanavond zijn we allemaal ‘staande voor de heetste vuren’.
Jezus heeft het over zijn dood. – Dagblad Trouw heeft onderzoek laten doen naar hoe mensen voor dit misschien wel heetste vuur staan. De een overweegt euthanasie omdat hij zijn naasten niet tot last wil zijn. De ander overweegt juist geen euthanasie omdat hij de arts en zijn naasten niet wil opzadelen met de last iemand dood te hebben laten gaan. Hoe moet je toch leven met het idee dat je samen het brood in de kom gedoopt hebt. –
Hij heeft het over zijn dood. Voor velen van ons is dat een heet hangijzer. Je praat er niet graag over. Alsof je daarmee de dood dichterbij haalt. Maar Petrus trekt de stoute schonen aan: ‘Heer, ik ben bereid om met U te sterven.’ Maar Jezus weet dat dit vuur wel te heet zal zijn. En wij weten dat van onszelf ook. Je weet namelijk niet wat je belooft. Want je weet ook niet hoe het zal zijn. Opvallend genoeg valt er die avond ook geen woord over de opstanding of de verrijzenis. Dat zou misschien ook te goedkoop zijn.
Nee, die avond staan ze voor het heetste vuur. En dat is misschien niet eens zozeer de dood zelf als veelmeer de manier waarop het zal gaan. Al het leed, alle aftakeling, dat de marteling en dat de ziekte jou je menselijke waarde ontneemt. – Later die avond in Getsemane zal hij in bloed, zweet en tranen erom smeken dat deze beker aan hem voorbij moge gaan. En de leerlingen kiezen liever voor de verdoving van de slaap om er niet aan hoeven te denken.
Maar naast het hete vuur van de manier waarop het zal gaan is er misschien een nog veel heter vuur, namelijk dat je wellicht voor niets geleefd hebt. Het is niet zozeer de leegte ná de dood, maar veelmeer de leegte vóór de dood.
Daarom wast hij hun de voeten. Misschien moet je in je leven voldoende voeten gewassen hebben. En weer is het Petrus die roept: ‘Heer, dan niet allen mijn voeten, maar ook mijn handen en mijn hoofd.’ Hij wil het leven ten volle geleefd hebben. Niet halfslachtig, maar helemaal.
En hij wordt op zijn wenken bediend. Want Jezus neemt het brood en de beker. ‘Dat is mijn lichaam’ en ‘dat is mijn bloed’. Als ik er niet meer ben, ‘doet dit ter gedachtenis aan mij’. Zorg ervoor dat mijn leven niet vergeefs was, en zorg ervoor dat jou leven niet vergeefs is. Laat mij in jou voortleven, en maak jouw leven volkomen door je te wijden aan brood en wijn, leven en liefde genoeg voor allen.
Zo staan ze voor het heetste vuur, aan de vooravond van het heetste vuur – morgen is het Goede Vrijdag – en aan de vooravond van de grote leegte. Jezus zal in Getsemane op zijn knieën bidden om niet in die leegte te hoeven vallen. En de leerlingen vallen liever in de leegte van de slaap. En straks zullen we de kapel helemaal leeg halen, en gaan we de leegte in.
Maar die leegte is inmiddels gevuld. ‘Doet dit ter gedachtenis aan mij’. Was elkaar de voeten. Wees voor elkaar brood en wijn tegen de leegte in. – En dan is de stap naar de verrijzenis helemaal zo groot niet meer.
Ekkehard Muth, 6 april 2023
