Matteüs 16, 13-20
Augustinusfeest 2023
Ontsluit het hart. Petrus ontvangt de sleutels van het koninkrijk van de hemel. Want zijn hart is zojuist opengegaan.
Net nog vroeg Jezus aan zijn leerlingen: ‘wie zeggen de mensen dat ik ben?’ En de leerlingen vertellen dat de mensen van alles en nog wat noemen. Maar wanneer hij vraagt: ‘en wie ben ik volgens jullie?, springt het hart van Petrus open: ’U bent de messias, de Zoon van de levende God.’ – Waar het hart vol van is vloeit de mond van over. Nog voor hij zich kon bedenken ging zijn hart wagenwijd open.
Daar heeft Petrus wel vaker ‘last’ van. Petrus is wat dat betreft gewoon een mens zoals jij en ik. Hij heeft het hart op de juiste plaats, zijn hart is vol van verlangen. En wanneer Jezus over het water loopt gaat zijn hart ook weer open: ‘Heer, als u het bent, zeg me dan dat ik over het water naar u toe moet komen.’ En nog voor dat hij uitgesproken is staat hij al op de golven.
En nu dus, hij kan het niet helpen, staat zijn hart opnieuw wagenwijd open: ‘U bent de messias, de Zoon van de levende God.’
En hij ontvangt de sleutels van het koninkrijk van de hemel. Daarom wordt Petrus ook altijd afgebeeld met een sleutel in de hand. En in grapjes maken we van hem een figuur die bij de hemelpoort staat om ons, wanneer onze tijd gekomen is, binnen te laten. – Maar hij ontvangt de sleutels niet om ons aan het einde binnen te laten. Nee, Petrus krijgt de sleutels zodat de hemel in het hier en nu voor ons opengaat. Petrus, een mens zoals jij en ik, krijgt de sleutels omdat wij nu voortaan ervoor zorg moeten dragen dat de hemel opengaat. Jezus draagt de verantwoordelijkheid over. De sleutel ligt nu bij jou.
Petrus krijgt daarbij ook een nieuwe naam, namelijk ‘Petrus’, dat betekent rots, steen. ‘Jij bent Petrus, de rots waarop ik mijn kerk zal bouwen.’ Omdat je zo rotsvast gelooft, en omdat je zo standvastig bent, terwijl de andere mensen maar van alles en nog wat roepen.
Maar het is niet alleen de standvastigheid van deze rots, waarom hij de sleutels krijgt. Petrus is namelijk ook maar een mens, en later wanneer Jezus veroordeeld wordt blijft er namelijk van die standvastigheid niets meer over. Dan moet Petrus, die zijn hart altijd het liefste opengooit, meemaken hoe zijn hart op slot gaat. Terwijl Jezus gekruisigd wordt, hoort hij zichzelf Jezus en daarmee ook zijn eigen hart verloochenen. Daar weten we geloof ik alles van. Dan wordt je hart voor jezelf onbereikbaar, omdat je niet goed weet hoe je jezelf moet verhouden tot wat er gebeurt. Je wil wel, je wilt zo graag het goede doen, je hart brandt van verlangen, maar je kan de sleutel niet vinden.
En toch, nu krijgt Petrus de sleutels. Niet omdat hij als een rots in de branding zo standvastig is, nee, hij krijgt de sleutels vooral omdat het hem telkens weer lukt om zijn hart te ontsluiten. ‘Gelukkig ben je’, zegt Jezus, want je praat niet gewoon na wat de mensen zeggen, maar je opent je hart, en je luistert naar wat je daarin geopenbaard is door mijn vader in de hemel. – Op de achtergrond horen we Augustinus roepen: ‘Keer terug naar je hart en herken daarin de Schepper ervan’. – Hier heb je de sleutels. Ontsluit het hart en zie hoe God daarin de hemel opendoet.
En met Petrus, die mens zoals jij en ik, krijgen ook wij de sleutel. Jij krijgt de sleutel, ik krijg de sleutel, wij allemaal krijgen de sleutel, zodat we telkens weer terug kunnen keren naar ons hart. Dat we het hart kunnen ontsluiten zodat aan het licht kan komen wat groter is dan wat wijzelf waar kunnen maken. We krijgen de sleutels omdat het hart moet overvloeien van wat groter is dan ons hart.
‘Ik zal je de sleutels van het koninkrijk van de hemel geven.’ De sleutel ligt bij jou. Wat je op slot doet zal op slot blijven, en wat je opendoet zal open blijven. Laten we de sleutels met beide handen aanpakken. Niet meer afwachten hoe het zich allemaal ontwikkelt, maar de sleutel in het slot en openmaken. Niet langer aarzelen of je wel een taak wilt op je nemen, nee, doe het als Petrus, open het hart, straks zul je nog over water kunnen lopen ook. Niet langer denken: ik ben te oud of te min, nee, Jezus geeft de sleutels niet voor niets aan ons.
Met de uitnodiging voor deze viering heb je een sleutelhanger ontvangen. En als je die niet gekregen hebt, of niet bij je hebt, krijg je er straks nog eentje. En zodat je weet waarvoor die sleutel is, heeft de sleutelhanger de vorm van een hart. En nu mag je naar voren komen en een sleutel pakken. Neem die sleutel mee en maak ‘m vast aan het sleutelhanger-hart. Dit is de sleutel om het hart te ontsluiten. Draag ‘m met je mee in je vestzak of broekzak, hang ‘m ergens op waar je ‘m elke dag kunt zien. De sleutel ligt bij jou. Ontsluit het hart.
Ekkehard Muth, 27 augustus 2023
