Johannes 17, 11-19 Numeri 11, 24-30
Moederdag 2024
Ik weet niet of de fans zich bewust waren vn de grap die besloten lag in het liedje van Joost Klein ‘Europapa’. Europapa is namelijk in de mythologie eerder de Euromama. En wie weet is het geen toeval dat hij zijn liedje op de avond voor moederdag, zeg maar op de vigil van moederdag gezongen zou hebben. Ware het niet dat de leiding van het songfestival door de algemene spanningen zo overvraagd was, dat ze in het geval van joost Klein totaal overspannen reageerde.
Hoe zit dat met Euromama? Volgens de Griekse en ook Romeinse mythologie liep de prinses Europa aan het strand van wat tegenwoordig Libanon is bloemen te plukken. De oppergod Zeus, of zoals de Romeinen hem noemden, Jupiter, werd op stel en sprong verliefd. Opdat zijn vrouw niets zou merken mengde hij zich in de gestalte van een stier onder de koeien die daar graasden. Plotseling nam hij Europa op zijn rug, rende met haar de zee in en ontvoerde haar naar Kreta. Onderweg maakte hij zich aan Europa bekend. De liefde bleek wederzijds en omdat Europa nog steeds de bloemen in haar hand had, vlocht zij een bloemenkrans voor Zeus. Vandaar de vele schilderijen van de stier met een bloemenkrans om zijn nek en Europa op zijn rug. – Samen kregen Zeus en Europa drie kinderen; het begin van Europa als continent en als beschaving.
Europapa is dus eigenlijk Euromama. En vandaag op moederdag kan je het sowieso maar beter hebben van de moeders dan van de vaders.
In ons evangelie vindt eenzelfde beweging plaats. In het zogenaamde hogepriesterlijke gebed treedt Jezus op als priester, dus als bemiddelaar tussen God en de mensen. Maar we hebben net hemelvaart gevierd, dus Christus staat op het punt om zijn mensen te verlaten. En toch vindt hij hier een weg om net als Zeus de mensen te blijven dragen.
Hij vraagt God om de mensen nabij te blijven, juist ook als zij uitgezonden worden in de hele wereld. Dat God ons draagt zoals Zeus Europa gedragen heeft. Hij bidt dat wij niet overgelaten worden aan de wereld, maar dat wij ‘geheiligd’ worden. Dat wij midden in de wereld tegelijkertijd mogen toebehoren aan de hemel. En zoals het in de Griekse mythologie tot een huwelijk komt tussen de oppergod Zeus en de mensenprinses Europa, zo spreekt Jezus in ons evangelie het huwelijksgebed uit tussen God en ons.
‘Heilige Vader, bewaar hen door uw naam, zodat zij één zijn zoals wij één zijn.’ Zoals Europa de bruid van Zeus wordt, zo worden wij mensen zeg maar de bruid van God. (Daar komt ook het beeld vandaan van de kérk als bruid Christi.) En daarmee worden we moeder voor elkaar.
En van de moeders moet je het hebben. De moeders die, net als Europa, moedige stappen durven te zetten naar een nieuw continent en naar een nieuwe wereld. De moeders die net als Jezus hun kinderen aanbevelen aan de allerhoogste. En de moeders die met hun gedachten en met hun hart hun kinderen nabij blijven ook al zwerven zij over de hele wereld.
Misschien ben je zo’n moeder, en op die manier kan je natuurlijk ook vader zijn. En ook als je geen kinderen hebt ben je op die manier wellicht moeder of een vaderlijke moeder voor anderen. Een moeder die nabij blijft.
Bij zo’n moeder die nabij blijft heb je vanochtend misschien ook een kaarsje gebrand. Ik bedoel onze Maria hier in de kerk, onze Lieve Vrouw van Goede Raad, die de moeder is van alle augustijnse gemeenschappen. We hebben hier haar beeld uit de Paterskerk in Eindhoven wat ons door de Augustijnen is toevertrouwd. Het is een afbeelding van het originele fresco in de kerk van Genazzano. Genazzano ligt iets ten zuiden van Rome en de kerk wordt al sinds 1356 door de Augustijnen bediend.
Volgens de legende was haar beeltenis eerst in Scutari in Albanië. Maar ook bij Onze Lieve Vrouw van Goede Raad wordt de mythologie waar, dat je als moeder moedige stappen moet zetten. Toen namelijk de Turken kwamen en het christelijke geloof verdrongen werd, vertelt de legende hoe de beeltenis door twee engelen van de muur werd afgenomen en, net als prinses Europa ook, over de Zee naar Italië werd vervoerd. En vanuit Genazzano wordt verteld hoe tijdens de vespers op 25 april zich opeens een wolk vormde, en toen de wolk weer oploste verscheen het beeld uit Scutari op de muur van de Augustijnenkerk in Genazzano. – Sindsdien wordt ieder jaar op 26 april in de Orde der Augustijnen het feest gevierd van Maria van Goede Raad.
Onze moederdag vandaag is dus een feest van in beweging komen om nabij te zijn. Als moeder of als vaderlijke moeder of als een moederlijke begeleider van anderen ga je mee met wie als een kind aan jou is toevertrouwd. Je gaat mee, eerst letterlijk met je kind aan de hand, en later vanaf een afstand met goede raad, of als een baken waar je kind op terug mag vallen, of met al je goede wensen en gedachten. Zo blijf je nabij.
Jij komt in beweging, Europa komt in beweging, en zo komt ook God zelf in beweging om ons nabij te zijn, ook al zwerven we over de hele wereld.
Ik gun de Zwitserse non-binaire Nemo de winst van harte, maar toch zeg ik: Europapa douze points, de volle twaalf punten. Maar vandaag op moederdag douze points ook voor Euromama, twaaalf punten voor alle moeders, voor alle vaderlijke moeders en voor alle moederlijke begeleiders. Moge God als een sterke stier ons dragen zodat we moeders voor elkaar mogen zijn. En net als bij Onze Lieve Vrouw van Goede Raad moge God ons vleugels geven, dat we moedige stappen durven te zetten. Moge hij ons, en mogen wij elkaar als een moeder nabij zijn.
Ekkehard Muth, 12 mei 2024
