Vieringen maart 2020

Matteüs 5, 43-48 Leviticus 19, 1-2; 17-18

Prins Carnaval heeft de sleutel van de stad in handen. Burgemeester en wethouders mogen weliswaar in het stadhuis belangrijk blijven doen, maar de macht ligt in handen van Prins Mark I. en zijn kabinet. Eindelijk gaat het er anders aan toe, niet meer dat saaie grijze leventje van ons, nu is het feest. Pronkzittingen in plaats van vergaderingen, kroegentochten in plaats van ons dagelijks geploeter, kleurrijke carnavalsoptochten in plaats van als maar weer dezelfde grijze dames en heren in de Tweede Kamer. En in plaats van dat alles altijd keurig en netjes verloopt is het boerenbruidspaar in de onecht verbonden.

In de film ‘De beentjes van Sint Hildegard’ zegt Herman Finkers op een gegeven moment: ‘Het heeft geen nut, maar het heeft wel zin.’ Die uitspraak heeft hij vroeger thuis vaak gehoord: het heeft geen nut, maar het heeft wel zin. — Carnaval heeft geen nut, maar het heeft wel zin. Natuurlijk heeft het geen nut om teveel te drinken en dingen te doen die je anders waarschijnlijk nooit in je hoofd zou halen. Maar het heeft wel zin om op die manier jezelf en alles wat je anders zo verschrikkelijk belangrijk vindt een keertje te relativeren.

Het heeft geen nut om je te verkleden, maar het heeft wel zin om zo vanaf een afstand naar jezelf te kunnen kijken. Het heeft geen nut om de zorgen van je leven van je af te zetten. Het heeft geen nut om anderen en jezelf op de hak te nemen. Maar het heeft wel zin want het is een reset van je leven.

‘Straks is het weer Aswoensdag, is alles voorbij’, zingen de feestvierders op vastenavond. Maar is dat zo? — Ja, prins carnaval geeft het gezag weer terug, het carnavalskostuum verdwijnt in de wasmachine, de praalwagen gaat terug naar de loods, en wij slikken nog een paracetamolletje. En dan pakken we ons gewone leven weer op waar alles nut moet hebben, maar waar we ons afvragen of het allemaal wel zin heeft.

Lezing: Sirach15, 15-20.
Evangelie: Mattheus 5, 17-24.

‘Ik zal je niet slaan, maar ook niet strelen.
ik zal je niet bijten, maar ook niet kussen.
Ik zal je niet overweldigen, maar ook niet met je spelen.
Ik zal je niet doden, maar je ook niet laten leven. ‘

Deze versregels van de dichter Adriaan Morriën vind je nogal eens terug in preken over het Evangelie van vandaag. Ik heb het ook al eens eerder gebruikt, omdat ze eigenlijk heel goed de betekenis aangeven van dit stukje uit de Bergrede van Jezus. Deze passage hekelt hen die druk doende zijn met buitenkant en bijzaken, maar weinig oog hebben voor het hart van de wet: God eerbiedigen door mensen te respecteren.

Om het bij ‘ Gij zult niet doden te houden’ : Jezus brengt dit gebod tot zijn volle betekenis door te zeggen: ‘wie zijn broer/zus een kwaad hart toedraagt, die zal al uitgeleverd worden’. Je kunt iemand immers ook dood-praten of dood-zwijgen; een ander nooit serieus nemen, iemand verketteren: dat is ook dodelijk! Net zo dodelijk als doen dat iemand niet bestaat.

Matteüs 5, 13-16 Klein Hooglied (Eykman)

Je komt nooit dichter bij God dan door de liefde. En God komt nooit dichter bij jou dan door de liefde. Daarom zegt Augustinus, de oude kerkvader door wie we ons hier in het Stadsklooster laten inspireren ook: God is liefde, en liefde is God. Als je liefhebt en als je liefde ervaart dan ben je niet meer alleen jezelf, maar dan ben je ook een stukje van God.

Daarom hoorden we in onze eerste lezing ook:

’Zo kende ik mij nog niet
ik ging mezelf herkennen.
Zo mooi als jij me ziet
toen ik me zoenen liet
dat is wel even wennen.
Zo kende ik mij nog niet.’

Als een ander van je houdt dan haalt die in jou het beste naar boven, waarvan je niet eens wist dat het in je zat. En als je liefhebt dan ken je de ander beter dan die zichzelf kent. Je kan je hele leven rondlopen en het idee hebben dat je intussen aardig weet wie je bent, maar door de liefde ontdek je pas echt wie je bent.

Lucas 2, 22-32 Augustinus Over het geluk 2,10

Moeder en zoon: Monica en Augustinus, Maria en Jezus. Je hebt heel wat te stellen voordat je kinderen groot zijn. En ook als ze eenmaal volwassen zijn houdt het eigenlijk niet op. Je wilt namelijk dat ze gelukkig zijn. Maar tegelijkertijd wil je ze ook sterk genoeg maken voor de tijden waar het geluk even verstek laat gaan.

Maar ook als je geen kinderen hebt ken je het verlangen dat je bij wilt dragen aan het geluk van de mensen om je heen, en je wilt tegelijkertijd meehelpen dat je ook in minder gelukkige tijden samen overeind blijft.

Moeder Monica is trots en tegelijkertijd houdt ze haar hart vast, haar zoon Augustinus staat namelijk te filosoferen: ‘Wil God dat de mens gelukkig is?’ Ja, natuurlijk. ‘Iedereen wil toch gelukkig zijn?’ Ja zeker. En Augustinus gaat verder: ‘Denk je dat je gelukkig bent als je niet hebt wat je wilt? Nee. Maar Monica kent haar zoon goed genoeg om te weten dat het nu oppassen geblazen is. En ja, hoor, nu komt het: ‘Ben je dan wèl gelukkig als je hébt wat je graag wilt?’ Nu moet ze ingrijpen: ‘Nee!’, het is namelijk afhankelijk van wát je wilt. De tijden dat haar zoon de verkeerde dingen najoeg die staan haar namelijk nog volop voor de geest. Het ligt genuanceerder: ‘Als je graag goede dingen wilt en die ook krijgt, dan ben je gelukkig. Maar als je slechte dingen wilt, ben je ongelukkig, ook al krijg je ze.’