Vieringen april 2020

Johannes 4, 5-15 Exodus 17, 3-7

Van de vier evangelisten is Johannes degene die nog de minste boodschap heeft aan al het aardse gedoe. Aan de buitenkant vertelt hij wel het leven van Jezus, maar diep van binnen vertelt hij iets heel anders. Bij alles wat er waar gebeurd is gaat het hem vooral om de waarheid daar achter. Om de waarheid aan de binnenkant.

Hij laat het dan ook aan de vrouw over om al het gedoe uit te leggen: Joden gaan niet om met Samaritanen, bijvoorbeeld, en dit is de bron van onze aartsvader Jakob, hij heeft ons die bron gegeven en er nog zelf uit gedronken, en ook zijn vee. Lekker belangrijk, denkt Johannes, hij wordt er een beetje moe van.

En toch draagt hij al die details aan, want ze verwijzen tegelijkertijd naar een veel diepere waarheid. En die wil Johannes nou wel graag vertellen.

Joden gaan niet om met Samaritanen, dat is hetzelfde als protestanten kopen niet bij katholieken. Dat vinden wij intussen erg bekrompen, en dat was het toen ook al. Hier bij de bron zal duidelijk worden hoe kortzichtig dat is.

Matteüs 17, 1-9, Klein Hooglied

Verliefd zijn. Misschien is dat voor velen van ons lang geleden en heeft de verliefdheid intussen plaats gemaakt voor een doorleefde liefde. Maar ook in een liefde die tot rust is gekomen en diep verankerd is geraakt gebeurt het wel eens dat zij opeens weer oplicht. Dan is het net als bij Jezus op de berg, dat de ander opeens weer helderder straalt dan anders. Dat hij of zij oplicht en dat jij het weer warm krijgt.

Maar verliefd worden is niet gebonden aan leeftijd. Je kan ook als je ouder bent nog net zo verliefd raken als een puber. En zelfs wanneer het einde van je leven al af en toe om de hoek komt kijken, kan je nog net zo hoteldebotel worden. ‘Wie had dat ooit gedacht dat het mij zou overkomen?’ Wie had ooit gedacht dat het Winnifred en Karel zou overkomen? Hadden jullie het zelf gedacht? Natuurlijk hebben jullie allebei dat al eerder in jullie leven mogen meemaken. Jij, Karel, samen met Annemiek, en jij, Winnifred, in een liefde die helaas de diepte miste om te kunnen duren.

En opeens is de liefde er weer. Jullie hebben elkaar leren kennen. Opeens komt het weer boven uit een bijna vergeten geheugen: ‘Zo kende ik mij nog niet / ik ging mijzelf herkennen. / Zo mooi als jij me ziet / toen ik me zoenen liet / dat is wel even wennen.’ — Opeens is er iemand die helderder straalt dan de andere mensen. En opeens is het alsof jijzelf ook helderder straalt. ‘Zo kende ik mij nog niet.’

Genesis 3, 1-7 Matteüs 4, 1-11

Ora et labora, bid en werk. Dat is het ritme wat in de kloosters aangehouden wordt. Ik herinner me nog vlak voor dat ik naar Nederland kwam, dat we in de aanloop naar het jaar waarin we 900 jaar Hildegard von Bingen vierden regelmatig in het benedictinessen-klooster van Eibingen vergaderden. Het klooster wat door Hildegard von Bingen zelf gesticht was. Er zaten allerlei hotemetoten aan tafel, de vicarissen-generaal van drie bisdommen en hun gevolg, soms ook de bisschoppen, en alle pastores van de plekken waar Hildegard gewerkt had. En ook al was de helft van de agenda nog niet afgewerkt en ook al hadden de hoge heren nog zoveel belangrijke dingen te zeggen, toch werden wij resoluut voor de vespers naar buiten gebonjourd. Want ‘ora’ is net zo belangrijk als ‘labora’, misschien zelfs nog belangrijker.

Het lijkt een beetje streng, maar als de zusters benedictinessen aan de agenda zouden hebben toegegeven, dan zouden de vespers al gauw ondergesneeuwd geraakt. En dan verlies je uit het oog waarvoor je eigenlijk kloosterling bent geworden. En je verliest uit het oog wat je ten diepste draagt.

Met de veertigdagentijd, letterlijk een quarantaine, nemen we in het kerkelijk jaar een time-out om ons te bezinnen. We keren ons naar binnen om stil te staan bij waartoe we eigenlijk op aarde zijn. Voor dat Jezus opgeslokt zal worden door zijn werk neemt hij zo’n time-out om zich te bezinnen op waarvoor hij ten diepste gekomen is. – Ora et labora, een ritme van werken en bidden, een ritme van naar buiten gaan en naar binnen, een ritme van profaan en sacraal, een ritme van werken in de wereld en van plek maken voor het heilige, een ritme van goed voor onszelf en voor elkaar zorgen en van je laten dragen door de engelen.